Heupdysplasie bij katten: symptomen, diagnose, & behandeling

Heupdysplasie is de naam die wordt gegeven aan een abnormaal gevormd heupgewricht. Het wordt veroorzaakt door een combinatie van genetica en omgevingsfactoren. Hoewel zeldzaam bij de meeste katten, zijn sommige pure rassen (zoals Maine Coon-katten, Himalaya- en Perzische rassen) vatbaar voor heupdysplasie. Het komt ook vaker voor bij katten met overgewicht en obesitas.

Kattenheupdysplasie kan moeilijk te herkennen zijn.¹ De tekenen zijn vaak heel subtiel en geleidelijk in aanvang, en veel katten verbergen ze goed. Maar heupdysplasie resulteert uiteindelijk in heupartrose, wat pijnlijk is. Vooral eigenaren van grote katten moeten op hun hoede zijn voor tekenen van heupdysplasie, zodat getroffen katten een diagnose kunnen krijgen en de behandeling die ze nodig hebben.

Wat is heupdysplasie?

Het heupgewricht (coxofemorale) is gemaakt van een bal (de kop van het dijbeen of dijbeen) en kom (het acetabulum). Bij een normale kat zit de bal mooi in de kom en draait hij vrij als de kat beweegt, rent en springt.

Bij katten met heupdysplasie komen de bal en de kom niet helemaal overeen (bekend als subluxatie). Het heupgewricht zit los en beweegt niet zo soepel als zou moeten. Na verloop van tijd veroorzaakt de laxiteit (losheid) en abnormale beweging overmatige slijtage en degeneratie, en het heupgewricht raakt beschadigd en ontstoken.

Lees ook: De 7 beste kattenvoer voor katten met overgewicht

Bij de meeste katten komt heupdysplasie soms voor. De incidentie van heupdysplasie bij raszuivere katten kan echter oplopen tot 24%, waarbij Himalaya-, Perzische en Maine Coon-katten bijzonder gevoelig zijn.^2,3 Dit kan het gevolg zijn van hun kleinere genenpool, hun grotere lichaamsgrootte of een combinatie van de twee.

Heupdysplasie wordt ook vaak gezien naast patella luxatie of dislocatie (een aandoening waarbij de knieschijf op en van zijn plaats glijdt)⁴ en komt vaker voor bij katten met overgewicht of obesitas.

Lees ook: Artritis bij katten: oorzaken, symptomen, & Behandeling

Tekenen van heupdysplasie

Sommige katten vertonen tekenen van heupdysplasie op jonge leeftijd (zo jong als 3 tot 4 maanden), terwijl veel gevallen van heupdysplasie pas later in het leven worden gedetecteerd wanneer de kat secundaire artrose ontwikkelt.

De klinische symptomen van heupdysplasie kunnen moeilijk te herkennen zijn voor katteneigenaren. De tekenen zijn subtiel en geleidelijk in het begin, en katten zijn erg goed in het verbergen van tekenen van pijn of gewrichtsdegeneratie.¹ Omdat heupdysplasie vaak beide heupen treft, zijn duidelijke tekenen van ongemak, zoals kreupelheid (mank lopen) ongewoon.

Andere tekenen van orthopedische problemen en gewrichtsaandoeningen bij katten zijn:

• Veranderingen in houding (bijv. Hurken)
• Verminderde activiteit
• Abnormale of stijve beweging van de achterpoten
• Moeite om comfortabel te worden
• Terughoudendheid om te springen of trappen te beklimmen
• Meer vallen (bijv. bij springen of lopen op hoogte)
• Moeite met hurken of hurken tijdens het toiletteren

Meer algemene, niet-specifieke tekenen dat een kat pijn heeft, zijn onder meer:

• Gedragsveranderingen (agressie, terugtrekking, vermijding, rusteloosheid, prikkelbaarheid)
• Terughoudendheid om behandeld of aangeraakt te worden
• Gewichtsverlies, verminderde eetlust
• Depressie, lethargie
• Ongepast toiletteren buiten de kattenbak
• Vachtveranderingen, verminderde verzorging
• Verhoogde vocalisatie

Als uw kat een van deze tekenen vertoont, neem ze dan mee naar uw dierenarts.

Lees ook: 6 veelvoorkomende redenen waarom katten buiten de kattenbak plassen

Diagnose

Uw dierenarts kan heupdysplasie vermoeden op basis van het ras van uw kat en de informatie die u geeft, maar er zijn verschillende dingen die ze moeten doen voordat ze een diagnose stellen.

Ze willen misschien kijken hoe je kat beweegt en loopt. Veel katten zullen echter hun ongemak verbergen wanneer ze in de spreekkamer zijn, dus het is een goed idee om abnormale bewegingen thuis op te nemen en video’s mee te nemen om de dierenarts te laten zien.

De dierenarts zal uw kat moeten onderzoeken. Onderzoek van de botten en gewrichten bij een kat kan moeilijk zijn in vergelijking met honden, maar de dierenarts zal op zoek zijn naar het volgende:

• Tekenen van pijn
• Crepitus (kraken/knallen) van het gewricht
• Zwelling rond het gewricht
• Verlies van spiermassa
• Veranderingen in beweging van de heupgewrichten (stijfheid of overmatige beweging)

Ze moeten röntgenfoto’s maken om naar de heupen en andere gewrichten te kijken (vaak inclusief de wervelkolom). Radiografische veranderingen omvatten misvorming (gedeeltelijke dislocatie), ontsteking en degeneratie van het heupgewricht.

Uw kat moet een sedatie of algemene anesthesie ondergaan om de röntgenfoto’s uit te voeren. In sommige gevallen kan uw dierenarts aanvullende beeldvorming voorstellen, zoals een MRI-scan.

Lees ook: Hoeveel kost een kattenfoto?

Behandelingsopties

Kattenheupdysplasie kan niet worden genezen, maar er zijn dingen die kunnen worden gedaan om uw kat comfortabel te houden en hem een actief, normaal leven te laten leiden. In de meeste gevallen worden getroffen katten niet-chirurgisch behandeld.

Niet-chirurgische behandeling

De steunpilaar van niet-chirurgische behandeling is pijnverlichting. Katten krijgen medicijnen om het ongemak en de ontsteking veroorzaakt door heupdysplasie en artrose te verminderen.

Deze medicijnen zijn niet zonder bijwerkingen. Na verloop van tijd kunnen ze de lever- en nierfunctie gaan beïnvloeden. Vooral bij oudere katten is het daarom belangrijk om onderliggende gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Uw dierenarts zal daarom voorstellen om een bloedtest en urineonderzoek uit te voeren voordat u met de langdurige behandeling begint. Hun lever- en nierfunctie, en misschien hun bloeddruk, moeten een of twee keer per jaar opnieuw worden gecontroleerd.

Kleine veranderingen in de omgeving van uw kat kunnen een lange weg gaan in het verminderen van pijn en uw kat helpen een normaal leven te leiden. Dingen die u kunt doen om te helpen zijn onder meer:

• Getrapte toegang tot verhoogde ruimtes en meubels zoals kattenluiken, bedden, banken en raamlijsten
• Ervoor zorgen dat hun voedsel en water gemakkelijk toegankelijk zijn
• Voorzien van kattenbakken met lage randen om het voor hen gemakkelijk te maken om in en uit te klimmen

Het aanmoedigen van regelmatige, zachte lichaamsbeweging kan ook helpen om de spierconditie te behouden, stijfheid te verminderen en obesitas te voorkomen (wat slecht is voor hun gewrichten). U kunt dit doen door:

• Hun voedsel verbergen in een puzzelvoeder of voedselpakketten om foerageren, jagen en roofzuchtig gedrag aan te moedigen
• Zorgen voor speelgoed en kattenkruid
• Spelen met je kat met verenspeelgoed of laserpointers
• Hen begeleiden op regelmatige, kleine wandelingen door het huis of de tuin

Lees ook: De 10 beste kattenvertragers &puzzelvoeders

Er is een groeiend aantal bewijzen van de effectiviteit van fysiotherapie voor honden die getroffen zijn door heupdysplasie, met gerapporteerde voordelen, waaronder een verbeterd bewegingsbereik, flexibiliteit en spierkracht, en verminderde pijn.

Er zijn geen studies die bewijzen dat het effectief is bij katten. Hetzelfde geldt voor andere fysiotherapieën, zoals massage en warm/koud therapie. Raadpleeg altijd uw dierenarts voordat u uw kat meeneemt voor fysiotherapie en zorg ervoor dat u iemand ziet die gekwalificeerd is en de relevante expertise heeft.

Dieetbeheer om obesitas te voorkomen is erg belangrijk bij katten met heupdysplasie en gewichtsverlies kan helpen om ongemak bij katten met overgewicht te verlichten. Er zijn aanwijzingen dat het voeden van een dieet rijk aan omega-3-vetzuren ook verlichting kan bieden bij artrose.⁶

Lees ook: De waarheid over graanvrije diëten voor katten

Bij mensen en honden raden veel mensen het gebruik van supplementen zoals glucosamine, chondroïtine en groenlipmossel aan. Hoewel er geen bewijs is voor effectiviteit bij katten, is het onwaarschijnlijk dat het schade zal aanrichten. Praat met uw dierenarts over het doen van een nutraceutische proef.

Chirurgische behandeling

Chirurgie is meestal gereserveerd voor ernstig getroffen gevallen en degenen voor wie niet-chirurgische behandeling niet langer effectief is. Chirurgische opties omvatten:

1. Femorale hoofd-halsexcisie (FHNE) of osteotomie (FHNO)

Dit is bedoeld om de pijn te verwijderen die gepaard gaat met abnormale beweging van het kogel- en komgewricht. De bovenkant van het dijbeen (bal) wordt verwijderd en de socket blijft leeg. Littekenweefsel vormt zich, waardoor een vals gewricht ontstaat. Uitkomsten kunnen onvoorspelbaar zijn.

2. Totale heupprothese (THR)

Dit heeft over het algemeen de voorkeur. Het doel is om de normale functie te herstellen door het gewricht te vervangen door een prothetische heup. Het is de duurdere optie.

Beide bovenstaande zijn grote chirurgische ingrepen en zijn niet zonder risico op complicaties. Geen van beide garandeert dat uw kat weer normaal wordt en er zijn aanzienlijke kostenimplicaties voor beide. Het is daarom erg belangrijk dat u alle opties met uw dierenarts bespreekt.

Lees ook: Hoe voorkom je dat je kat springt na een operatie

Preventie

Zorg ervoor dat uw kat geen overgewicht heeft, omdat dit de hoeveelheid slijtage aan de gewrichten van uw kat kan verhogen. Encourleeftijd regelmatige, zachte oefening om flexibiliteit en kracht te bevorderen.

De enige andere manier om heupdysplasie te voorkomen, is dat kattenfokkers niet fokken met katten die het hebben of er vatbaar voor zijn. ⁷ Helaas is er geen genetische test. Röntgenfoto’s van het heupgewricht kunnen echter bepalen of een kat heupdysplasie heeft en wordt aanbevolen bij risicorassen voorafgaand aan het fokken. Wetenschappers waarschuwen ook voor het gebruik van rasstandaarden die katten met een groot lichaam actief aanmoedigen.

Lees ook: Hoe te voorkomen dat een kat op elektrische snoeren kauwt