Glaucoom bij katten: oorzaken, symptomen & behandeling

Dit artikel is bedoeld om de details van glaucoom (ook bekend als “oculaire hypertensie”), een ongewone aandoening die het oog of de ogen van een kat kan beïnvloeden, uit te leggen.

Deze oogziekte ontwikkelt zich wanneer verminderde drainage van de normale vloeistof uit het oog een opeenhoping van vocht in het oog veroorzaakt, waardoor de interne druk in het oog toeneemt (intraoculaire druk of IOP).

Dit heeft een aantal schadelijke effecten. Deze aandoening kan om een aantal redenen voorkomen bij katten. Het doel van dit artikel is om een eenvoudige, duidelijke uitleg te geven over kattenglaucoom voor katteneigenaren.

Snel overzicht: Glaucoom bij katten

Wat is Glaucoom?

Normaal gesproken wordt de oogbol op de ideale druk gehouden door een gestage, gelijkmatige productie van vloeistof (“waterige humor”) in de voorste kamer (voorste helft) van het oog, gecombineerd met een gestage, gelijkmatige afvoer van deze vloeistof uit het oog, terug naar de algemene circulatie.

Als deze afvoer van vloeistof om welke reden dan ook wordt geblokkeerd, terwijl de productie van vloeistof normaal doorgaat, neemt de hoeveelheid vloeistof in de afgesloten ruimte van de oogbol toe. Dit resulteert in een verhoogde interne druk in het oog. Dit is vergelijkbaar met een fietsband die hoger wordt gepompt dan zou moeten.

Er zijn veel verschillende redenen waarom de afvoer van vloeistof geblokkeerd kan raken.

De vloeistof wordt geproduceerd door het ciliaire lichaam, dat deel uitmaakt van het zachte weefsel dat de interne structuren van het oog vormt, gekoppeld aan de iris en het zogenaamde uveale kanaal.

Er zijn veel schadelijke gevolgen van verhoogde druk in de oogbol, waaronder ongemak, pijn en schade aan de interne structuren van het oog, wat leidt tot een slechte functie en verminderd zicht of blindheid.

Hoe vaak komt glaucoom voor bij katten?

Dit is een ongewoon kattenprobleem, slechts 0,2% katten gezien (één op de 500 katten) vergeleken met 0,7% van de honden (één op de 140 honden) of 1,9% van de mensen (één op de 53 mensen).

Hoe krijgen katten glaucoom?

Glaucoom kan primair zijn (d.w.z. het gebeurt helemaal vanzelf) of secundair (d.w.z. een andere ziekte resulteert in het ontwikkelen van glaucoom door de kat).

Primair glaucoom is zeldzaam bij katten en wanneer het gebeurt, is het meestal te wijten aan erfelijke anatomische afwijkingen van het oog, zoals abnormale drainageapparatuur die een normale uitstroom van vocht voorkomt. Wanneer dit type afwijking aanwezig is, heeft dit waarschijnlijk invloed op beide ogen. Dit gebeurt vaker bij raszuivere katten zoals Birmese, Perzische of Siamese katten.

Secundair glaucoom het meest voorkomende type glaucoom, en het kan worden veroorzaakt door een aantal primaire factoren (zie hieronder).

Symptomen van glaucoom bij katten

Tekenen van glaucoom zijn onder meer:

• Blefarospasme (spasmen van de oogleden, d.w.z. het oog wordt dichtgeklemd)
• Duidelijk ongemak in de ogen ( glaucoom is een pijnlijke aandoening)
• Oculaire afscheiding (tranen die langs het gezicht morsen)
• Oedeem van het hoornvlies (een blauwachtig witte kleur van de voorkant van het oog)
• Verwijde pupil (zogenaamde mydriasis)
• Vergroting van de oogbol (dit kan moeilijk te beoordelen zijn)
• Episclerale injectie (roodheid van het wit van het oog)

Als beide ogen zijn aangetast, kan de eigenaar blindheid opmerken, maar als slechts één oog wordt aangetast, is verlies van het gezichtsvermogen mogelijk niet duidelijk.

Oorzaken van glaucoom bij katten

Primair glaucoom “gebeurt gewoon”, terwijl de meest voorkomende oorzaken van secundair glaucoom zijn:

• Uveïtis – inflammatoire aandoeningen van het uveale kanaal (de zachte weefsels die de binnenkant van het oog bekleden, inclusief de iris)
• Lensdislocatie of luxatie
• Hyphema (bloeding in het oog) kan worden veroorzaakt door stollingsdefecten of trauma
  intraoculaire neoplasie
• Afwijkingen van de iris zoals katachtige iris melanose
• Intraoculaire chirurgie
• Trauma

Diagnose van glaucoom

Als uw DVM-dierenarts vermoedt dat uw kat glaucoom kan hebben, kan een onmiddellijke verwijzing naar een veterinaire oogarts worden voorgesteld. De volgende stappen kunnen ook worden genomen.

1. Gedetailleerde geschiedenis

Uw dierenarts zal elk aspect van het leven en de gezondheidszorg van uw kat bespreken, als onderdeel van de algemene goede diergeneeskunde. Deze geschiedenis zal helpen om de specifieke oorzaak van glaucoom bij uw huisdier te onderscheiden.

2. Lichamelijk onderzoek

Uw dierenarts zal uw kat zorgvuldig controleren, geen fysiek bewijs van ziekte opmerken en andere oorzaken van de klinische symptomen die worden aangetoond.

Naast de hierboven genoemde veranderingen, zal uw dierenarts een oftalmoscoop gebruiken om de achterkant van het oog te onderzoeken onder verlichte vergroting. Veranderingen die kunnen worden gezien, zijn oedeem van de oogzenuw en het netvlies, dunner worden van de bloedvaten aan de achterkant van het oog en andere, meer geavanceerde veranderingen die merkbaar zijn in langer bestaande (chronische) gevallen.

Een gedetailleerd oogheelkundig onderzoek van beide ogen zal worden uitgevoerd, omdat glaucoom vaak in beide ogen wordt gezien, zelfs als er slechts één duidelijk is aangetast.

3. Routinematig bloedonderzoek

Het is waarschijnlijk dat uw dierenarts ook ander bloedonderzoek kan uitvoeren, inclusief het gebruikelijke panel van diagnostische tests, zoals hematologie (bloedbeeld) en biochemische profielen, om te bevestigen dat er geen andere onderliggende oorzaak is die uw kat ziek maakt.

De meeste gevallen van glaucoom zijn secundair bij de kat, als gevolg van uveïtis veroorzaakt door een systemische ziekte en daarom is een grondige medische work-up vaak geïndiceerd. Voorbeelden zijn bloedonderzoeken voor Feline Leukemie (FeLV) en Feline Immunodeficiency Virus (FIV).

4. Gespecialiseerde oogtesten

Er zijn een aantal gespecialiseerde tests die door uw dierenarts of de veterinaire oogarts kunnen worden uitgevoerd om de mogelijkheid van glaucoom te beoordelen. Deze kunnen worden gedaan door uw lokale dierenarts, of ze kunnen alleen worden gedaan door een gespecialiseerde oogarts dierenarts.

5. Tonometrie

Een definitieve diagnose van glaucoom wordt gesteld door het meten van de intra-oculaire druk (IOP), een proces dat tonometrie wordt genoemd.  Het is mogelijk om de IOP in te schatten door met de vingers op de oogbol te drukken, maar dit is onbetrouwbaar.

Voor een nauwkeurige meting van de IOP moet een tonometer worden gebruikt: er zijn verschillende methoden om dit te doen, met behulp van dure en gespecialiseerde apparatuur.

Normale IOP bij de kat ligt tussen 10-25 mm Hg. Drukken boven dit bereik zijn suggestief voor glaucoom. De IOP moet in beide ogen worden gemeten en als het ene oog meer dan 8 mm HG hoger is dan het andere, moet dit ook bezorgdheid oproepen over mogelijk glaucoom. IOP kan worden verhoogd door een aantal andere oorzaken, waaronder stress en gedwongen fysieke terughoudendheid (vooral als een kat stevig om het hoofd of de nek wordt vastgepakt).

6. Gonioscopie

Gonioscopie is de naam van een techniek waarmee de dierenarts visueel een deel van het oog kan inspecteren en meten dat bekend staat als de iridocorneale hoek (ook bekend als de drainagehoek). Deze meting kan rechtstreeks worden uitgevoerd door middel van verlichte vergroting (bijvoorbeeld met behulp van een oftalmoscoop) of door een speciale contactlens te gebruiken die op het hoornvlies van de kat wordt aangebracht.

Hoeveel kost het om een kat met glaucoom te behandelen?

Het is onmogelijk om deze kosten in te schatten, omdat er zoveel mogelijke factoren zijn die zich afspelen op de achtergrond van individuele gevallen. U moet uw dierenarts om een gedetailleerde schatting vragen voordat u akkoord gaat met de behandeling.

Behandeling voor glaucoom

Wanneer een kat acuut (plotseling beginnend) glaucoom heeft, kunnen zogenaamde hyperosmotische medicijnen (injecties of tabletten) door uw dierenarts worden voorgesteld: het idee is dat deze het bloed geconcentreerder maken, zodat vloeistof uit het oog in het bloed wordt getrokken door een proces dat osmose wordt genoemd.

Dit is een complex gebied waar u zorgvuldig moet worden begeleid door uw dierenarts: de medicijnen passen niet bij elk huisdier en er zijn aanzienlijke bijwerkingen mogelijk.

Anders zijn er twee brede manieren om glaucoom te behandelen.

1. Operatie

Verschillende chirurgische technieken, afgeleid van menselijke en hondenoperaties, kunnen worden gebruikt om te proberen de binnenkant van het oog te herstructureren, de afvoer van vloeistof te verbeteren of de productie van vloeistof te voorkomen. Hun slagingspercentage is echter beperkt en ze worden zelden gebruikt bij katten.

In de meeste gevallen kan de enige chirurgische optie enucleatie zijn, wat betekent dat het aangetaste oog wordt verwijderd omdat het oog pijnlijk is, vooral als glaucoom ervoor heeft gezorgd dat het oog niet-visueel is. Dit is een verontrustende procedure om te overwegen, maar in het bijzonder met ernstig glaucoom, als een oog niet langer functioneel is en ongemak veroorzaakt, zal een kat waarschijnlijk veel gelukkiger zijn zonder.

2. Medisch

Oogdruppels zijn de belangrijkste manier om glaucoom bij katten te behandelen.

• Topische koolzuuranhydraseremmers (CAIs) kunnen worden aanbevolen als druppels, meestal driemaal daags aan te brengen. Ze werken door de productie van vloeistof in het oog te verminderen. Voorbeelden zijn dorzolamide 2% en brinzolamide 1%.
• Topische bètablokkers kunnen ook worden voorgesteld: deze verminderen de oogdruk door in te werken op de zenuwreflexen. Examenples omvatten timolol en betaxolol.

Beide medicijnen kunnen worden gecombineerd tot één product, bijvoorbeeld dorzolamide is verkrijgbaar als een gecombineerd product met timolol-maleaat.

Monitoring en prognose

Katten met glaucoom hebben meestal de rest van hun leven vervolgtherapie nodig, met regelmatige monitoring om de oogdruk opnieuw te meten.

Als een kat op het moment van diagnose al blind is in een of beide ogen, is de prognose voor herstel slecht, maar als een onderliggend probleem zoals uveïtis vroeg wordt geïdentificeerd en behandeld, is er een betere kans op een positief resultaat.

Conclusie

Glaucoom is een uitdagend oogprobleem voor katten, veroorzaakt pijn en leidt vaak tot blindheid. Gespecialiseerde veterinaire hulp is meestal nodig om de impact op aangetaste dieren te minimaliseren.