Feline Immunodeficiency Virus (FIV): Symptomen, Oorzaken, Diagnose & Behandeling

Wat is Feline Immunodeficiency Virus (FIV)?

FIV-virus, is de afkorting voor Feline Immunodeficiency Virus. Dit is de ziekteverwekker die Feline AIDS veroorzaakt, wat de afkorting is voor Feline Acquired Immune Deficiency Syndrome. Er zijn parallellen met human immunodeficiëntievirus (HIV) dat aids bij mensen veroorzaakt.

Snel overzicht: Feline Immunodeficiency Virus (FIV) bij katten

Hoe vaak komt FIV voor?

FIV’s komen over de hele wereld voor, maar de precieze prevalentie varieert van locatie tot locatie. In een onderzoek uit 2017 onder huiskatten in de VS en Canada was bijvoorbeeld 3,6% van de katten positief.

Een van de belangrijke redenen voor variatie in de prevalentie van FIV in verschillende onderzoeken, is dat katten die zich presenteren als zieke dieren een hogere kans hebben om FIV-positief te zijn (bijvoorbeeld in de studie van 2017 was bijna 10% van de katten met mondziekte FIV-positief).

Lees ook: Wat u moet weten bij het adopteren van een FIV-positieve kat

Evenzo is in het Verenigd Koninkrijk tussen de drie en zes procent van de gezonde katten positief, terwijl zieke katten die worden getest tijdens het bezoeken van dierenklinieken een hogere prevalentie van 12 -18% hebben.

FIV-infectie komt vaker voor bij intacte (niet-gecastreerde) mannelijke katten met een voorgeschiedenis van diepe bijtwonden of abcessen, of die tijd buiten doorbrengen.

Wat zijn de oorzaken FIV-infectie?

Feline Immunodeficiency Virus (FIV) is een retrovirus, behorend tot het lentivirus geslacht. Het virus veroorzaakt gegeneraliseerde immunosuppressie, met uitputting van specifieke witte bloedcellen (T-helpercellen), met een sterke negatieve invloed op het immuunsysteem van de kat, wat een reeks verschillende tekenen van ziekte veroorzaakt.

Hoe wordt FIV verzonden?

Kattenbeten zijn de primaire manier van overdracht: FIV-virus wordt voornamelijk doorgegeven van kat op kat in het speeksel via bijtwonden. Het virus kan ook worden overgedragen van zwangere vrouwtjes naar hun nakomelingen in de baarmoeder, of in het vroege leven van moeder op kitten via de melk.

In zeldzame gevallen kan een infectie worden overgedragen tussen twee katten in hetzelfde huishouden die geen geschiedenis hebben van vechten of bijten, wat suggereert dat het virus zelden kan worden doorgegeven door activiteiten zoals wederzijdse verzorging.

Is het FIV-virus besmettelijk voor mensen?

Nee. FIV en HIV (de oorzaak van humane aids) zijn beide lentivirussen, maar de virussen zijn soortspecifiek. Mensen kunnen niet worden geïnfecteerd door FIV en katten kunnen niet worden geïnfecteerd door HIV.

Wat zijn de symptomen veroorzaakt door FIV?

Infectie met FIV veroorzaakt het syndroom dat bekend staat als “Feline AIDS”, en de klinische symptomen worden veroorzaakt door immunosuppressie, waardoor de immuunrespons van een geïnfecteerde kat aanzienlijk wordt verminderd, waardoor secundaire infectie door andere ziekteveroorzakende stoffen mogelijk wordt.

Typische vroege symptomen zijn lethargie, inappetentie, koorts en lymfadenopathie (vergrote lymfeklieren). In de latere stadia van de ziekte worden een reeks ernstige tekenen van ziekte gezien, waaronder gingivitis en stomatitis (ontsteking van het tandvlees en de mondholte), met halitose, kwijlen en pijn tijdens het eten, gewichtsverlies, abcessen, ademhalingssymptomen (zoals piepende ademhaling en kortademigheid), neurologische symptomen (zoals gedragral veranderingen en aanvallen), oculaire tekenen, spijsverteringsstoornissen, en andere intercurrent infecties.

Hoe wordt FIV-infectie gediagnosticeerd?

De meeste tests die intern door dierenartsen worden uitgevoerd, zijn antilichaamtests, gebaseerd op enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) of immunochromatografische (IC) technieken om FIV-antilichamen te detecteren.

Deze tests zijn nauwkeurig, met een hoge specificiteit en gevoeligheid. Ze kunnen snel worden verwerkt, waarbij de kattenverzorger vaak wacht om het resultaat binnen enkele minuten te horen. Vaak worden combinatietests gebruikt, waarbij het bloedmonster tegelijkertijd met FIV wordt gecontroleerd op feline leukemievirus (FeLV), wat logisch is omdat de tekenen van beide virale infecties vergelijkbaar kunnen zijn.

Het percentage vals-positieven is erg laag.

Positieve resultaten kunnen worden gevolgd door monsters naar externe laboratoria te sturen die meer gespecialiseerde tests aanbieden. Deze worden vaak gebruikt om een positieve of negatieve diagnose dubbel te bevestigen: deze omvatten immunofluorescentie (IFA) en western blot-tests voor de detectie van antilichamen tegen FIV, en virusisolatie en polymerasekettingreactie (PCR) voor de detectie van het virus zelf.

Virusisolatie is gevoelig, maar heeft gespecialiseerde faciliteiten nodig, waardoor het duur en traag is in vergelijking met andere diagnostische tests, dus het wordt zelden gebruikt.

PCR-tests zijn nu op grote schaal beschikbaar en detecteren de FIV-nucleïnezuren. Deze zijn vooral nuttig bij de diagnose van FIV-infectie bij jonge kittens, waarbij antilichamen afgeleid van de geïnfecteerde moederkat kunnen interfereren met tests die antilichamen gebruiken om de diagnose te stellen.

Het is belangrijk om te onthouden dat een positief testresultaat niet betekent dat een kat moet worden geëuthanaseerd: veel positieve katten leven bijna net zo lang als niet-geïnfecteerde katten. Slechts een deel van de FIV-positieve katten ontwikkelt verworven immunodeficiëntiesyndroom (AIDS).

Cat FIV-fasen

Er zijn drie stadia van progressie in het lichaam van de kat die volgen op FIV-infectie.

1. De primaire fase: de eerste twee tot vier maanden na besmetting met het virus. Sommige geïnfecteerde katten zijn asymptomatisch, terwijl andere FIV-katten op korte termijn tekenen van ziekte vertonen met malaise, pyrexie en mogelijk gegeneraliseerde lymfekliervergroting. De meeste FIV-positieve katten herstellen van deze vroege fase.
2. De tweede fase, ook wel bekend als de latente fase: katten vertonen geen tekenen van ziekte. maanden of jaren gezond leven.
3. De derde fase, bekend als de Feline Acquired Immunodeficiency Disease stadium (FAIDS) : de getoonde tekenen kunnen afhangen van waar in het lichaam van de kat het virus actief is. Infectie van het zenuwstelsel kan leiden tot neurologische symptomen of gedragsverandering, terwijl infectie van het spijsverteringsstelsel kan leiden tot chronische diarree. De meest prominente symptomen zijn meestal gekoppeld aan de algehele immunodeficiëntie veroorzaakt door het virus, met tekenen zoals gewichtsverlies, inappetentie, koorts, lymfadenopathie (vergrote lymfeklieren) en gingivitis (ontsteking van het tandvlees). Andere typische problemen zijn tekenen van de bovenste luchtwegen zoals rhinitis (ontsteking van het slijmvlies van de neus) en conjunctivitis (ontsteking van het slijmvlies van het oog), evenals herhaalde problemen met huidinfecties. Getroffen katten lopen ook een hoger risico op het ontwikkelen van kanker (bijv. lymfoom) en meerdere andere infecties die geen significante problemen zouden veroorzaken bij katten met een gezond immuunsysteem.

Hoe lang leven katten met FIV-infectie?

De prognose voor katten die FIV-positief zijn, maar geen tekenen van ziekte vertonen, kan erg goed zijn, waarbij sommige katten bijna net zo lang leven als katten die FIV-negatief zijn.

Katten die kattenaids ontwikkelen, met ernstige ziekteverschijnselen, hebben echter een slechtere prognose. Hun resterende levensduur kan slechts een paar maanden zijn, maar met de juiste behandeling kan dit worden verlengd tot een aantal jaren.

Hoe FIV-infectie te behandelen

Een kat heeft geen behandeling nodig alleen omdat hij of zij FIV-positief is: behandeling is alleen nodig als de kat valt met tekenen van kattenaids. In dergelijke gevallen moeten kattenverzorgers nauw samenwerken met hun DVM-dierenarts om een geïndividualiseerde behandelingsstrategie te ontwikkelen.

Sommige van de volgende behandelingen kunnen worden gebruikt.

• Zidovudine (AZT) blokkeert het virale reverse transcriptase-enzym, remt infectie van nieuwe cellen met het virus, maar het kan de virale vermenigvuldiging in cellen die al ingesmet zijn niet verminderencted. AZT is het meest nuttig als een manier om te voorkomen dat katten volledige feline AIDS ontwikkelen, evenals voor de behandeling van katten met neurologische ziekte of gingivostomatitis.
• Interferon is gebruikt, met zijn immunomodulerende en antivirale effecten die de overlevingskansen in sommige studies verbeteren, terwijl andere studies minder overtuigende resultaten hebben gehad.
• Lymfocyten T-cel immuunmodulator (LTCI) stimuleert het immuunsysteem en kan mogelijk de klinische symptomen verbeteren en de virale last bij getroffen katten verminderen.
• Insuline, intra-nasaal toegediend, is in verband gebracht met verbetering bij sommige katten met neurologische symptomen van kattenaids.
• Algemene ondersteunende therapie heeft een sterke rol te spelen, het gebruik van antibiotica voor bacteriële infecties, het vermijden van immunosuppressieve medicatie zoals glucocorticoïden, en misschien erytropoëtine om de productie van rode bloedcellen te stimuleren bij katten die bloedarmoede hebben. Bloedtransfusies kunnen in sommige gevallen ook worden aanbevolen.
• Eindelijk euthanasie kan worden aanbevolen voor een FIV-positieve kat die lijdt aan ernstige ziekteverschijnselen veroorzaakt door kattenaids. Het is belangrijk om een kat een vredige dood te laten sterven wanneer hun kwaliteit van leven ernstig wordt verminderd door de ziekte.

Hoe FIV-infectie te voorkomen

Binnenkatten, gehouden als alleenstaande huisdieren, hebben geen risico om FIV op te pikken, dus het binnen houden van een kat is de meest voor de hand liggende manier om FIV te voorkomen.

Castratie speelt een rol bij preventie, omdat gecastreerde mannelijke katten 80% minder kans hebben om te vechten in vergelijking met hele mannelijke katten. Verspreiding van FIV gebeurt door direct contact tussen kat en kat door te vechten, in plaats van via de omgeving (bijvoorbeeld via voerbakken of een kattenbak) of aerosolen.

Het FIV-virus wordt gemakkelijk vernietigd met behulp van gewone reinigings- en ontsmettingsmiddelen en het leeft niet lang in het milieu.

Als een nieuwe kat wordt geïntroduceerd in een huishouden, is het logisch om eerst een FIV-test uit te voeren.

Katten waarvan bekend is dat ze FIV-positief zijn, moeten binnenshuis worden gehouden om verspreiding van infecties naar andere katten te voorkomen en om de blootstelling van zichzelf aan andere infectieziekten te verminderen.

Effectieve parasietbestrijding, regelmatige vaccinatie en hoogwaardige voeding zijn allemaal belangrijk om het begin van tekenen die verband houden met een slecht immuunsysteem te verminderen.

FIV-vaccin

Een heel virus, adjuvans vaccin tegen FIV is gelicentieerd in de Verenigde Staten. Dit vaccin bevat geïnactiveerde subtypes A en D. De werkzaamheid is variabel. Het vaccin bevat geen subtype B, een van de overheersende subtypen in de VS. Inconsistente resultaten zijn gevonden in challenge studies.

Het FIV-vaccin wordt door de American Association of Feline Practitioners (AAFP) beschouwd als een niet-kernvaccin en kan worden gereserveerd voor katten met een risicovolle levensstijl (bijvoorbeeld katten met FIV-positieve huisgenoten of buitenkatten die vatbaar zijn voor vechten).

Katten ouder dan twee maanden kunnen worden gevaccineerd, met behulp van twee doses die subcutaan 2-3 weken na elkaar worden gegeven, gevolgd door jaarlijkse boostervaccinaties. Katten die zijn gevaccineerd met het FIV-vaccin zullen positief testen op FIV op bloedonderzoek, dus ze moeten duidelijk worden geïdentificeerd (bijvoorbeeld met een microchip), zodat bekend is dat ze zijn gevaccineerd en ze niet worden aangezien voor FIV-positief vanwege blootstelling aan het virus.

Conclusie/Samenvatting

FIV-virus veroorzaakt Feline AIDS, een complexe ziekte die nu goed wordt begrepen. De diagnose van een FIV-positieve bloedtest is niet langer een reden om een gezonde kat te euthanaseren, omdat veel FIV-positieve katten een lang en gezond leven kunnen hebben.