Suikerziekte bij katten

Wat is suikerziekte (diabetes mellitus)?

Suikerziekte (diabetes mellitus) is een ziekte van de alvleesklier, een klein orgaan dat zich vlakbij de maag bevindt. De alvleesklier heeft twee verschillende soorten cellen die zeer verschillende functies hebben. De ene groep cellen produceert de enzymen die nodig zijn voor een goede spijsvertering. De andere groep, de zogeheten bètacellen, produceert het hormoon insuline, dat het glucosegehalte (suiker) in de bloedbaan regelt en de afgifte van glucose aan de lichaamsweefsels regelt. Eenvoudig gezegd wordt suikerziekte (diabetes mellitus) veroorzaakt doordat de alvleesklier niet in staat is de bloedsuiker te reguleren.

De klinische verschijnselen van suikerziekte (diabetes mellitus) houden verband met een verhoogde bloedsuikerconcentratie en het onvermogen van het lichaam om glucose als energiebron te gebruiken.

Wat zijn de klinische symptomen van suikerziekte (diabetes mellitus) bij katten?

De vier belangrijkste symptomen van suikerziekte (diabetes mellitus) zijn toegenomen dorst, toegenomen urineren, gewichtsverlies en toegenomen eetlust. Door de aard van katten kunnen deze symptomen onopgemerkt blijven, vooral in het beginstadium van de ziekte of als de kat veel tijd buiten doorbrengt. Katten die worden gevoed met blikvoer of semi-vochtige voeding krijgen veel van hun wateropname uit hun voeding, en een verhoogde wateropname zal moeilijker te herkennen zijn.

Zijn er verschillende vormen van suikerziekte (diabetes mellitus) bij katten?

Suikerziekte (diabetes mellitus) wordt meestal ingedeeld in drie typen:

Type I suikerziekte mellitus is het gevolg van totale of bijna volledige vernietiging van de bètacellen. Dit blijkt een zeldzame vorm van suikerziekte bij de kat te zijn.

Type II suikerziekte (diabetes mellitus) is anders omdat er nog wel insulineproducerende cellen overblijven, maar de hoeveelheid geproduceerde insuline onvoldoende is, er een vertraagde reactie is bij de afscheiding ervan, of het weefsel van de kat relatief insulineresistent is. Zwaarlijvigheid is een predisponerende factor voor type II suikerziekte, die de meest voorkomende vorm van suikerziekte bij de kat blijkt te zijn.

Suikerziekte type III is het gevolg van insulineresistentie veroorzaakt door andere hormonen en kan te wijten zijn aan zwangerschap of hormoonproducerende tumoren.

Hoe vaak komt suikerziekte (diabetes mellitus) bij de kat voor?

Suikerziekte is de op één na meest voorkomende endocriene aandoening bij de kat. Het komt vaker voor bij katten van middelbare leeftijd tot oudere katten en vaker bij katers dan bij poezen. Hoewel de precieze incidentie onbekend is, neemt het aantal suikerzieken bij katten in een alarmerend tempo toe door de enorme toename van het aantal katten met overgewicht en obesitas. Het is belangrijk te weten dat een kat die drie pond boven zijn ideale gewicht weegt als zwaarlijvig wordt beschouwd, en dat betekent dat de gemiddelde huiskat van 13 pond of meer een hoog risico loopt om suikerziekte (diabetes mellitus type 2) te ontwikkelen.

Hoe wordt de diagnose suikerziekte (diabetes mellitus) gesteld?

Suikerziekte wordt vastgesteld aan de hand van de typische klinische verschijnselen (overmatige dorst, overmatig urineren, overmatige eetlust en gewichtsverlies), een aanhoudend hoog glucosegehalte in het bloed, en de aanwezigheid van glucose in de urine. Suikerziekte is de meest voorkomende ziekte die een aanzienlijke stijging van het glucosegehalte in het bloed veroorzaakt.

Om de glucose in het lichaam te behouden, filteren de nieren de glucose pas uit de bloedstroom in de urine wanneer een te hoog niveau is bereikt. Dit betekent dat katten met een normale bloedglucosespiegel geen glucose in de urine zullen hebben. Katten met suikerziekte hebben echter een te hoog glucosegehalte in het bloed, waardoor het in de urine terechtkomt. Zodra de bloedglucose een bepaald niveau bereikt, wordt het teveel door de nieren verwijderd en komt het in de urine terecht. Dit is de reden waarom katten en mensen met suikerziekte (diabetes mellitus) suiker in hun urine hebben (glucosurie).

Definitieve bevestiging van diabetes mellitus bij katten kan een gespecialiseerde test vereisen die serum fructosamine test wordt genoemd. Deze test vertelt ons het gemiddelde bloedglucose niveau over de afgelopen 7 -14 dagen.

Hoe wordt suikerziekte (diabetes mellitus) bij katten behandeld?

Suikerziekte (diabetes mellitus) is goed te behandelen. Hoewel een behandeling op lange termijn inzet en toewijding vereist, kan het lonend zijn om deze aandoening bij een geliefde kat met succes te behandelen.

De eerste stappen in de behandeling van een kat met suikerziekte zijn het wegnemen van mogelijke oorzaken van suikerziekte. Bijvoorbeeld, sommige medicijnen zoals corticosteroïden predisponeren katten om suikerziekte te ontwikkelen, en het stoppen met deze medicijnen kan leiden tot het oplossen van de aandoening. Zwaarlijvigheid is een risicofactor voor suikerziekte bij katten, dus normalisering van het gewicht kan bij sommige katten leiden tot het verdwijnen van de suikerziekte.

“Alle katten met suikerziekte hebben baat bij een goed uitgebalanceerd dieet.”

Alle katten met suikerziekte hebben baat bij een goed uitgebalanceerd dieet, en uw dierenarts is de beste bron voor advies over welk voedingsprofiel het beste is voor uw kat. Veel katten met suikerziekte hebben baat bij een dieet met veel eiwitten en relatief weinig koolhydraten, omdat een dieet met relatief weinig koolhydraten de hoeveelheid glucose die uit het darmkanaal wordt opgenomen vermindert en de behoefte aan insuline verlaagt. Helaas, hoewel voeding een cruciaal onderdeel is van het succes van diabetesmanagement bij katten, is het over het algemeen niet zo eenvoudig als het maken van een eenvoudige voedingskeuze.

De meeste katten hebben regelmatige insuline-injecties nodig om de suikerziekte onder controle te krijgen, althans in het begin. Uw kat kan meerdere ziekenhuisbezoeken nodig hebben totdat een geschikte insulinedosering is vastgesteld. Nieuwe technologie heeft het mogelijk gemaakt om thuis de glucosewaarden te controleren met behulp van een eenvoudig apparaat, zoals een AlphaTrak® 2. Een aanvullende thuiscontrole kan bestaan uit het onderzoeken van de urine op de aanwezigheid van glucose, hoewel dit geen erg gevoelige manier is om de glucosewaarden te controleren en er geen veranderingen in de insuline mogen worden aangebracht op basis van de glucosewaarden in de urine. De meeste katten zullen binnen enkele dagen tot enkele weken een eerste stabilisatie bereiken, en zullen één- of tweemaal daags een kleine dosis insuline moeten injecteren. Er zijn zeer kleine naalden beschikbaar die de kat geen pijn doen, en binnen korte tijd wordt de procedure routine. Er zijn nu insuline ‘pennen’ beschikbaar die het nog gemakkelijker maken om uw huisdier een insuline injectie te geven. Uw dierenarts zal de juiste toedieningsfrequentie, dosering en soort insuline bepalen die uw kat nodig heeft.

Moeten behandelde katten worden gecontroleerd?

Ja, het is belangrijk om de behandeling van suikerziekte (diabetes mellitus) te controleren om er zeker van te zijn dat de kat het goed doet. Thuiscontrole van de bloedglucose wordt steeds populairder en komt steeds vaker voor, hoewel een deel van de controle van de behandeling bestaat uit periodieke bloedmonsters die door uw dierenarts worden afgenomen.

Om u te helpen bij de verzorging van uw kat, is het bijzonder waardevol om de volgende informatie nauwkeurig bij te houden:

Dagelijks bijhouden:

• tijdstip van insuline-injectie
• hoeveelheid geïnjecteerde insuline
• hoeveelheid en tijdstip van gevoerd en gegeten voedsel
• hoeveelheid gedronken water

Wekelijks verslag:

• gewicht van de kat

Hoewel urineteststrips niet kunnen worden gebruikt om de insulinedosis te bepalen, kan het waardevol zijn om de hoeveelheid glucose die in de urine wordt doorgegeven te controleren om de noodzaak van verdere tests vast te stellen, waaronder volledige glucosecurves of andere laboratoriumtests.

Om kattenurine op te vangen, is het meestal het gemakkelijkst om de normale kattenbakvulling te vervangen door speciaal ontworpen urine-opvangkorrels of door schoon en gewassen aquariumgrind. Deze materialen nemen geen urine op, die vervolgens in een schone bak kan worden opgevangen om te worden getest. Uw dierenarts kan u teststrips geven om in de urine te dopen en het suikergehalte te meten. Als er een duidelijke verandering is in de hoeveelheid glucose in de urine of in het bloedglucosegehalte, kan dit erop wijzen dat de insulinedosis moet worden gewijzigd, maar u moet nooit de insulinedosis wijzigen zonder dit eerst met uw dierenarts te bespreken. Veranderingen in insuline doses zijn meestal gebaseerd op trends in de bloedglucosewaarden, omdat er normaal gesproken enige variatie is van dag tot dag.

Wat gebeurt er als mijn kat te veel insuline krijgt?

Als een kat te veel insuline krijgt, is het mogelijk dat de bloedsuikerspiegel gevaarlijk laag wordt (hypoglykemie). Daarom is het belangrijk om er goed op te letten dat de kat de juiste dosis insuline krijgt.

“Als een kat te veel insuline krijgt, is het mogelijk dat de bloedsuikerspiegel gevaarlijk laag daalt.”

Klinische verschijnselen die een kat met een zeer lage bloedsuikerspiegel vertoont, zijn onder meer zwakte en lusteloosheid, trillen, onvastheid en zelfs stuiptrekkingen. Als een diabetische kat een van deze symptomen vertoont, is het belangrijk om een bloedsuikerwaarde te meten als u een thuismonitor heeft, en onmiddellijk hulp van een dierenarts in te roepen. In milde gevallen van hypoglykemie kunt u wiebelen of een ‘dronken’ loopje waarnemen, of de kat kan verdoofd lijken wanneer u hem roept of aait. Een laag bloedsuikergehalte is een medisch noodgeval! Uw dierenarts kan u adviseren over een specifieke noodbehandeling van een laag bloedsuikergehalte bij uw kat, die u thuis kunt uitvoeren totdat de kat door een dierenarts kan worden onderzocht.